Bu, göyün alçaq və boz göründüyü, şəhərin sanki öz ağırlığından yorulub çətinliklə nəfəs aldığı soyuq günlərdən biri idi. Mariya, Lankaster ailəsinin malikanəsində xidmətçi, ön pillələri süpürməyi yenicə bitirmişdi. Əlləri donmuşdu, önlüyü uzun bir iş günündən sonra ləkələnmişdi, amma qəlbində hələ də mərhəmət qığılcımı var idi.
Qapı paspasını çırpmaq üçün əyiləndə, gözünün ucuyla dəmir darvaza yaxınlığında bir tərpəniş gördü.
Oğlan. Ayaqyalın, soyuqdan titrəyirdi, başdan-ayağa çirk içində idi. Böyük gözləri ümidsizcə ön qapıya baxırdı.
Mariya darvazaya yaxınlaşdı.
— Azmısan, balam?
Susurdu. Pilləkənin üstündə bir kasa düyü və lobya vardı — Mariya hələ yeməyə vaxt tapmamışdı. Ətrafına baxdı. Ev sahibi, cənab Lankaster, adətən yalnız axşam qayıdırdı. Xadim şəhərdə idi. Hər şey səssiz və sakit idi.
Darvazanı açdı.
— Gəl. Yalnız bir dəqiqəlik — pıçıldadı.
Oğlan tərəddüd etdi, amma yavaş-yavaş onun arxasınca içəri girdi. Heç nə demədi. Üst-başı köhnə idi, saçları qarışıq. Mariya onu mətbəxə apardı və kilerin yanındakı kiçik masaya oturtdu. Qarşısına isti bir kasa qoydu.
— Ye — dedi nəvazişlə.
Oğlan əvvəl ona, sonra isə yeməyə baxdı. Gözlərində yaş parıldadı. Günlərlə bir şey yeməmiş kimi acgözlüklə yeməyə başladı. Balaca əlləri titrəyirdi, yanaqları yeməklə çirklənmişdi. Mariya sobanın yanında dayanmışdı, səssizcə baxırdı, boynundakı xaçı sıxırdı. Onun altı yaşdan çoxu yox idi.
Mariya bilmirdi ki, cənab Lankaster daha tez qayıtmışdı. Şəhərdəki darıxdırıcı iclasdan çıxıb evə gəlmişdi. Darvazanın azacıq açıq olduğunu görəndə qaşlarını çatdı. Ev sakit idi, amma az sonra qaşığın səsi eşidildi.
O, mətbəxə girdi.
Və orada gördü: onun ev işçisi küncdə dayanmış, çirkli bir oğlanın çini qabdan necə yemək yediyini narahatlıqla izləyirdi. Mənzərə o qədər gözlənilməz idi ki, az qala çantasını yerə saldı.
Mariya döndü, üzü bəyazlaşdı.
— Cənab… İzah edə bilərəm…
Amma Ceyms əlini qaldırdı. Susdu. Sadəcə baxdı.
Oğlana.
Gümüş qaşığı tutan çirkli barmaqlarına.
Gözlərindəki minnətdarlığa.
Mariyanın baxışındakı qayğıya.
Və həmin anda, Ceyms Lankasterin içində nəsə dəyişdi.
Bütün ömrünü divarların arasında keçirmişdi — lüks, təkliyə bürünmüş, cədvəllər və rəqəmlər içində. Nə arvadı, nə də uşağı var idi. Yalnız mərmər döşəmələr və dəhlizlərdə əks-səda.
Amma indi qarşısında bir oğlan oturmuşdu — dünya tərəfindən unudulmuş, amma bir mərhəmət hərəkəti ilə həyata qaytarılmışdı.
— Adın nədir, oğlum? — Ceyms sakitcə soruşdu.
Oğlan qorxu içində başını qaldırdı. Mariya onun yanına diz çökdü.
— Davam et, balam.
— Leo — oğlan pıçıldadı.
— Sonuncu dəfə nə vaxt düzgün bir yemək yemisən? — Ceyms soruşdu.
Leo çiyinlərini çəkdi.
— Xatırlamıram, cənab.
— Harada tapdın onu? — Mariyaya baxaraq soruşdu.
— Darvazanın yanında. Heç nə istəmədi. Sadəcə… dayanmışdı. Ac idi.
— Yeməyini bitir, Leo — dedi Ceyms və mətbəxdən çıxdı.
Mariya ən pisi gözləyirdi: danlaq, işdən çıxarılma. Amma bunun əvəzinə, Ceyms sürücüsünə zəng edib bütün axşam görüşlərini ləğv etdi. Sonra geri qayıdıb masada əyləşdi — qarşı tərəfdə, sakitcə Leo-nun yeməyini bitirməsini izləyərək.
Həmin axşam, qonaq otağının hazırlanmasını əmr etdi.
Mariya Leo-nu yatağa uzatdı, səhərin nə gətirəcəyini bilmirdi. Gecəni narahat keçirdi. Amma səhər yemək otağına daxil olanda, Ceymsin qəzet oxuduğunu gördü. Onun yanında isə — Leo, salfeti rəngləyirdi.
— Sosial xidmətləri çağırmalı olacağıq — dedi Ceyms. — Amma hələlik… qalır.
Mariyanın göz yaşlarını saxlamağa gücü çatmadı.
— Təşəkkür edirəm, cənab.
— Siz ona təkcə yemək vermədiniz, Mariya. Siz ona bir ümid verdiniz — hələ də kiməsə önəmli olduğunu.
O gündən sonra Lankaster malikanəsi heç vaxt əvvəlki kimi olmadı. Boş dəhlizlər addım səsləri, gülüş və təsadüfən sınmış vaza səsləri ilə doldu. Amma heç kim şikayət etmədi. Ən azı Ceyms.
Sosial xidmətlər gəlib gedirdi. Leo üçün heç bir sənəd tapılmadı — doğum haqqında şəhadətnamə, yoxa çıxma bildirişi yox idi. Yalnız bir oğlan, tək, küçədə. Mariya yalvardı ki, heç olmasa bir az daha qalsın. Amma qərarı Ceyms verdi.
— Qalır. O, sənəd deyil. O, insandır. İndi isə — ailədir.
«Ailə» sözü Leo-nun üzünü işıqlandırdı.
Başlanğıcda çətin idi. Oğlanı kabuslar narahat edirdi, titrəyir və ağlayırdı. Mariya onun yanına qaçırdı, Ceyms isə əvvəlcə bacarıqsız olsa da, yatağın yanında otururdu, ta ki Leo yenidən yuxuya getsin.
Leo Mariyanı ana kimi qucaqlayırdı, Mariya da bu rolu sevgi ilə qəbul etmişdi — rəsmi sənədlər olmasa da.
Amma Ceyms də dəyişdi.
Evinə daha tez qayıtmağa başladı. Hərf tapmacaları üçün görüşləri ləğv edirdi. Bağda gəzirdilər, quşlara baxırdılar və ulduzların adlarını öyrənirdilər.
Bir gün Mariya onu kabinetdə, köhnə albomlara baxarkən tapdı.
— Nə etdiyimi bilmirəm — etiraf etdi. — Atam hərbçidən də sərt idi.
— Mükəmməl olmaq lazım deyil, cənab — Mariya cavab verdi. — Sadəcə orada olmaq kifayətdir.
Ceyms yavaş-yavaş albomu bağladı.
— Düşünürsünüz ki, qalacaq?
Pəncərədən baxdı, orada Leo otların üzərində kəpənəkləri qovurdu.
— O artıq qalıb.
Soyuq bir axşam, Leo kitabla Ceymsin qucağında əyləşdi.
— Mənə kitab oxuyarsan?
Ceyms bir anlıq duruxdu, sonra başı ilə təsdiqlədi.
— Əlbəttə.
O, səsi titrək, amma isti bir səslə ucadan oxumağa başladı. Oğlan onun sinəsinə sığınıb yuxuya getdi. Mariya qapı ağzından baxırdı. Bu, Ceymsin kimisə bu qədər yaxın qucaqladığı ilk dəfə idi. Və bunu heyranedici bir nəvazişlə edirdi — illərlə əskik olan bir şeyi tapmış bir insan kimi.
Həftələr keçdi. Leo-nun keçmişindən ipuçları verən anonim bir məktub gəldi: qaçış, amansız baxım sistemi, küçə yeganə sığınacaq kimi. Ceyms məktubu səssizcə oxudu. Sonra onu sobaya atdı.
— Keçmişdə nə varsa, burda bitir — Mariyaya dedi.
Vəkil tutdu, sənədləri təqdim etdi və ilin sonunda oğlan rəsmi olaraq Leo Lankaster oldu.
Hər şey rəsmiləşdiyi gün, Ceyms onları restorana apardı. Leo kiçik mavi kostyum geyinmişdi, Mariya — sadə ağ paltarda idi. Gülürdülər, şam etdilər və uzun zamandan sonra ilk dəfə özlərini həqiqi bir ailə kimi hiss etdilər.
O axşam gecə, Ceyms Leo-nu yatağa salanda, Leo pıçıldadı:
— Ata… təşəkkür edirəm.
Ceyms əyildi, alnından öpdü və gülümsədi:
— Yox, Leo. Mən sənə təşəkkür edirəm. Bu evi həqiqi bir evə çevirən sənsən.
Və haradasa dərinlikdə, mərmərin və daşın altında, Lankaster malikanəsində mərhəmət cücərdi.
Hər şey bir xidmətçinin uşaqla isti bir yeməyi paylaşması ilə başlamışdı.
